Kijk eens anders naar de wereld om je heen

Tijdens mijn opleiding Grafische Vormgeving gaf de docent ons een praktijkopdracht die me altijd is bijgebleven: focus op vorm. Voordat ik ga uitleggen wat dit precies inhield, kan ik je zeggen dat ik sinds die tijd anders naar de wereld om me heen kijk. Het is niet alleen een interessante oefening voor vormgevers en creatieven. De oefening zet je rechterhersenhelft aan het werk en stimuleert je creatieve vermogen. Je leert buiten de dagelijkse routine te denken en met aandacht te observeren. En dat levert heel veel onverwachte ‘vormen’ op. Ook als je marketeer bent, webdevellopper of data-analist.

Kijken naar vormen met inhoud

De docent vroeg ons aan het begin van de opleiding een bepaald onderwerp te kiezen en gedurende het jaar een heel alfabet, van A t/m Z, in foto’s vast te leggen binnen dit thema. Je mocht dus geen echte letters fotograferen, alleen voorwerpen die je binnen dit thema kon vinden in de vorm van een letter. Dat kon op straat zijn, in huis, op je werk. Eigenlijk overal, afhankelijk van je gekozen thema. Een voorbeeld: Stel, je hebt het thema sport gekozen. Dan zou je een hockeystick kunnen fotograferen om de letter J vast te leggen. En een bal zou dan (al is dit wel zeer voor de hand liggend) een O zijn.

Ik hoor je denken, wat is daar nu zo moeilijk aan? Boeien. Klopt. Althans in het begin. De eerste letters hadden we allemaal al snel gefotografeerd. Maar het moest wel een compleet alfabet zijn, met alle 26 letters. Dus na een paar weken, toen ik de eerste mooie plaatjes had geschoten, werd het al lastiger. Ik betrapte mezelf erop dat ik op de raarste momenten ineens een ‘letter’ tegenkwam binnen mijn thema, omdat ik er gewend aan was geraakt om op een andere manier naar alles om mij heen te kijken. Ik zocht nog een G, een N, een P… enzovoorts. Ik zag ook letters binnen andere thema’s (die ik niet kon gebruiken) maar die me wel een kick gaven. Hebbes!

De vormgeving van een bouwplaats

In diezelfde tijd had ik een drukke baan als communicatiemanager bij het AD. Onze kinderen waren nog heel klein en we hadden net een huis gekocht dat nog gebouwd moest worden. Het viel niet mee om elke week tijd vrij te maken voor mijn huiswerk, elk uur van de dag was volgens een strak schema gevuld. Ik was ook nog eens regelmatig op de bouwplaats te vinden om de vorderingen van ons huis te kunnen volgen. Toen we dan ook een thema moesten kiezen voor ons ‘alfabet’ was de mijne vooral praktisch gekozen: de bouw. Niet het meest sexy onderwerp. Wel twee vliegen in één klap.

Net als de andere studenten heb ik er een paar maanden over gedaan om mijn 26 ‘letters’ te vinden. Ik keek naar schroefjes en houtsplinters, naar balken en ramen, naar machines en steigers. Ik was continu aan het in- en uitzoomen, vormen aan het bestuderen, mijn hersenen te trainen om niet een bos leidingdraad te zien, maar een bepaalde vorm, een… ja een G!

Vorm en inhoud van A tot Z

De zoektocht van mijn medestudenten en mijzelf leverde een mooie reeks alfabetten op. Aan het eind van het studiejaar hadden we letters gevonden in de keuken, op de bouwplaats, in garderobes, op het strand. Maar de opdracht heeft me vooral bewuster gemaakt wat een krachtige combinatie vorm en inhoud zijn. Het heeft me geleerd dat het een niet zonder het ander kan. Zeker in mijn vak, marketing communicatie, is een vorm niet interessant als er geen inhoud is, als er geen boodschap in zit. En met alleen inhoud kom je er ook niet; je hebt een sterke vorm nodig om het goed over te communiceren, de interesse te wekken. Het klinkt simpel, maar het is nog steeds, inmiddels tien jaar later, de essentie van mijn werk: geen vorm zonder inhoud, geen inhoud zonder vorm.

Communiceren is ook: anders kijken

Probeer het zelf eens. Dwing jezelf die 26 letters binnen een thema vast te leggen, gewoon met je smartphone. Al doe je er een jaar over, dat maakt niet uit. Het levert mooie plaatjes op (leuk voor op Insta!). En je zult zien dat je de wereld om je heen anders gaat bekijken.